Warschau 1944

In 1944 streed een ondergronds leger van 40.000 tot 50.000 Poolse burgers ruim 60 dagen lang in de straten van Warschau tegen het Duitse leger, met als inzet de controle over de stad voordat het Russische leger haar zou innemen. De Opstand werd met bewonderenswaardige moed uitgevoerd, maar was gedoemd te mislukken. Het Ondergronds Leger werd bloedig door Wehrmacht en SS neergeslagen, terwijl de Geallieerden werkeloos toezagen. Mede aan de hand van vele, indringende ooggetuigenverslagen, confronteert de gerenommeerde Britse historicus Norman Davies de lezer met het tragische lot van de Polen in 1944. Dit is het boek waarin een van de belangrijkste episodes uit de Europese geschiedenis, de Opstand van Warschau, eindelijk recht wordt gedaan. 'Een prachtig boek: fraai gecomponeerd en vlot geschreven. Davies [ ] is scherp en controversieel. Warschau 1944 gaat niet alleen over de Opstand. Ze is Davies' interpretatie van de moderne geschiedenis van Polen: over de lafhartigheid van de westerse geallieerden, over het verraad van Stalin, over de verhoudingen tussen Polen en joden, en vooral over de weerspannigheid, over de hopeloze moed van de Polen zelf.' André W.M. Gerrits, NRC Handelsblad 'Het verhaal van de Opstand van Warschau is zonder twijfel een van de meest heroïsche en tragische in de geschiedenis en het boek van Davies is even doorwrocht als aangrijpend.' Anthony Beevor, schrijver van het boek Stalingrad '[ ] een magistraal werk [ ] Alles heeft [Davies] in het werk gesteld om tot een volledige reconstructie te komen van de gedoemde Poolse triomf van de moed.' Simon Sebag Montefiore, The New York Review of Books 'Het eerste boek waarin op heldere wijze de Opstand van Warschau in zijn volle historische context wordt geplaatst. In zijn diepte en draagwijdte is het een uitstekende bijdrage, niet alleen aan de geschiedschrijving van Polen maar aan die van heel Europa.' Financial Times 'Dit is een verhaal dat nodig verteld moest worden en dat gebeurt hier op bewonderenswaardige wijze.' Times Literary Supplement Opstand met de moed der wanhoop In augustus 1944 leek Warschau het laatste obstakel te zijn voor de zegemars die het Sovjetleger van Moskou naar Berlijn moest voeren. Toen de Wehrmacht door de Sovjettroepen werd teruggedrongen, geloofde de bevolking van Warschau dat de bevrijding nabij was. De westerse bevelhebbers meenden dat eveneens. Het Verzet bracht 40.000 gewapende strijders de straten op om de gehate Duitsers te verdrijven. Stalin echter brandmerkte deze onderneming, die de Opstand van Warschau wordt genoemd (niet te verwarren met de Opstand in het Getto van 1943), als een misdadig avontuur en weigerde eraan mee te werken. De Wehrmacht kreeg tijd om versterkingen aan te voeren en Hitler gaf het bevel de stad en haar inwoners te vernietigen. Drieënzestig dagen lang streed het Verzet tegen de SS en de Wehrmacht vanuit de kelders en de riolen. Weerloze burgers werden afgeslacht bij tienduizenden per week. Een voor een werden de wijken van de stad in puin gelegd, terwijl Sovjettroepen vanaf de overzijde van de rivier toekeken. De westerse bondgenoten van Polen gaven uiting aan hun leedwezen, maar besloten dat er weinig aan te doen was. Het offer was vergeefs. Hitlers bevelen werden ten uitvoer gebracht. Het werd het land Polen niet vergund door zijn eigen mensen, de Polen, te worden geregeerd en het bleef decennialang zuchten onder het juk van de Sovjet-Unie. In dit opmerkelijke boek, waarin herinneringen van overlevenden de hoofdtekst aanvullen, wekt Norman Davies deze tragische episode in de geschiedenis gevoelvol en met een grote kennis van zaken tot leven. Norman Davies (1939) is een prominent Brits historicus, vooral bekend geworden door zijn bestseller Europe: A History (1996). Hij is een specialist op het gebied van de Poolse geschiedenis; eerder schreef hij God's Playground (1981), dat geldt als het standaardwerk over Polen.