Spinoza en de vreugde van het inzicht

Spinoza lezen blijft lastig, maar Kees Schuyt
presenteert niet de zoveelste inleiding in het
denken van Spinoza (1632-1677), maar hij doet
verslag van de persoonlijke, vijfentwintig
jaar durende zoektocht om de vaak moeilijke
thema's van Spinoza onder de knie te krijgen.
Met zijn behandeling van alle geschriften
brengt Schuyt een prachtig beeld van Spinoza
naar voren als een consequent filosoof van de
vrijheid.

Aan de hand van goed gekozen citaten wordt
een aantal vaak als moeilijk beschouwde
raadsels van Spinoza's filosofie systematisch
uitgelegd en ontrafeld. Bestaat er een bestaansdrang,
Spinoza's conatus, die mensen
voort doet leven, ook onder de meest bittere
omstandigheden? Is kennis en inzicht gradueel
van aard? Hoe verhouden vrijheid en
determinisme zich tot elkaar? Was Spinoza
echt van mening dat 'het kwaad niet bestaat'?
Hierbij gaat Schuyt kritiek op enkele denkbeelden
van Spinoza zelf of van hedendaagse
bewonderaars niet uit de weg.

In een tijd van turbulente politieke emoties
voert Schuyt een slotpleidooi om via Spinoza's
filosofie meer te begrijpen van de wereld en
van het eigen leven. Spinoza's filosofie is altijd
actueel voor wie zich interesseert voor vraagstukken
als 'het doel van de staat', voor veiligheid,
voorspoed, vrede en vrijheid (de vier V's
van Spinoza); voor persoonlijke vrijheid en
morele verantwoordelijkheid.