Methoden tegen de helderheid

Methoden tegen de helderheid bevat essays die Jan J.B. Kuipers publiceerde in de periode 1989-2006. Een stoet van figuren uit de literatuurhistorie en ideeëngeschiedenis trekt voorbij: Frederik van Eeden Sr., Pieter Jelles Troelstra, Max Stirner, Henry David Thoreau, Robert Graves, Mary Wollstonecraft, Napoleon, Germaine de Staël, Novalis, Michaël Bakoenin, Leopold von Sacher Masoch, Yukio Mishima, Johan Huizinga, Ilja Leonard Pfeijffer en vele anderen. Bepaalde motieven en thema's spelen een grote rol, zoals de miniatuur, de verbeelding, de historische sensatie, de jaren zestig, de vitale functie van zelfbedrog en illusie.

De titel verwijst naar de romantische 'versluiering van de werkelijkheid'. Kuipers bestrijdt in verschillende bijdragen de negatieve connotaties hiervan. Hij volgt het spoor van 'dubbelzinnigheid, vervloeiing en transparantie' terug tot preklassieke mythologische noties, en breekt een lans voor de regionen van het imaginaire. Deze dienen betreden te worden met de geslepen wapens van ironie en dubbelzinnigheid; het gaat uiteindelijk om 'liegen met open vizier: het geneeskrachtige liegen van het zelfbewustzijn, de cultuur en de kunst'.

Jan J.B. Kuipers (1953) publiceerde zo'n zestig boeken: zowel fictie als non-fictie, voor volwassenen en kinderen. Bij dezelfde uitgever verschenen De Put (literaire thriller, 2012), Een ramp van 5000 tekens (verhalen, 2013).