Eureka

`Het is zinloos nu met mij te redeneren; ik moet sterven. Ik wil niet meer leven sinds ik Eureka heb geschreven. Ik zou niets meer tot stand kunnen brengen.' Aldus Edgar Allan Poe over Eureka in een brief aan zijn schoonmoeder en tante Marie Clemm; 7 juli 1849. Zelf beschouwde Poe, in ons land bekend om zijn enge verhalen, dit essay als zijn meesterwerk.

Dit boek van Edgar Allan Poe voor het eerst in een Nederlandse vertaling. Het is een essay over het materiele en spirituele universum. De uitgave is een vertaling en een uitvoerige toelichting van René van Slooten, vele jaren actief lid van de Internationale `Poe Studies Association'.

Poe is één van de bekendste en invloedrijkste auteurs uit de wereldliteratuur. Uitgeverij Boekenplan is daarom verheugd dat het hierbij de eerste Nederlandse vertaling kan presenteren van zijn meesterwerk het proza-gedicht `Eureka'. Helaas duurde het ruim een eeuw voordat men het begreep. Dit was het gevolg van verguizing door theologen die het in de negentiende eeuw nog voor het zeggen hadden. Bovendien was hij zijn tijd ver vooruit waardoor hij niet begrepen werd. Pas de laatste jaren wordt duidelijk dat het een geniaal en baanbrekend stuk was.

Poe wilde de harmonie tussen mens en de kosmos herstellen, die volgens hem was verstoord door het eenzijdige rationeel/wetenschappelijk wereldbeeld dat was ontstaan door de verlichting. Maar om die harmonie te bereiken is in de eerste plaats een revolutie in het denken nodig. Vandaar dat 'Eureka' begint met een verhandeling over de vraag wat we eigenlijk 'zeker' kunnen weten; waar al die wetenschap nu eigenlijk op gebaseerd is.

De plaats van de mens in de kosmos komt pas in het laatste deel aan de orde. Eureka was van oorsprong een presentatie en heeft nog steeds het karakter daarvan. Daardoor krijgt de lezer een unieke indruk hoe de beroemde Poe, die ook bekend stond als begenadigd verteller, sprak.